Een nieuwe wet in Zwitserland verplicht het gebruik van opensourcesoftware in de publieke sector. Het heeft een baanbrekende wet aangenomen die het gebruik van opensourcesoftware verplicht stelt voor alle publieke instanties.

Dit betekent dat de broncode van de gebruikte software beschikbaar moet worden gesteld, tenzij veiligheidsredenen of externe rechten anders vereisen. Het initiatief, samengevat als ‘public money, public code’, streeft naar meer transparantie, efficiëntie en veiligheid binnen overheidsoperaties.

Het initiatief voor deze wet werd ingediend in 2011 toen het Zwitserse Federale Hooggerechtshof zijn applicatie Open Justitia open source maakte. Ontwikkelaar Weblaw verzette zich hiertegen en stapte naar de rechter. Na meer dan een decennium leidde dit geschil tot een nieuw wetsvoorstel in 2023: EMBAG, oftewel Electronic Means for the Fulfillment of Governmental Tasks.

EMBAG legt vast dat niet alleen bestaande software openbron moet worden, maar dat alle nieuwe softwareprojecten van overheidsinstanties ook standaard open source moeten zijn. De Zwitserse overheid hoopt hiermee de herbruikbaarheid van software en data te bevorderen, wat kan leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen en verbeterde samenwerking tussen verschillende instanties.

Interessant is dat EMBAG niet alleen gaat over softwaretransparantie, maar ook een strategische zet is richting digitale soevereiniteit. Zwitserland positioneert zich hiermee als een voorloper op het gebied van overheids-IT, met de verwachting dat deze wet innovatie zal stimuleren door de openheid van de code.

De implementatie van EMBAG wordt begeleid door het Zwitserse Federale Bureau voor Statistiek (BFS), dat richtlijnen opstelt voor organisaties om zich aan de nieuwe wet aan te passen en de financiële implicaties in kaart brengt. Hoewel de rest van de wereld nog moet afwachten hoe EMBAG in de praktijk zal uitpakken, is de kans groot dat andere landen geïnteresseerd toekijken en mogelijk soortgelijke maatregelen overwegen.

De impact van EMBAG kan verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldwijde acceptatie van opensourcesoftware in de publieke sector. Landen die momenteel afhankelijk zijn van commerciële softwareleveranciers zouden de Zwitserse aanpak kunnen zien als een manier om meer controle en flexibiliteit te krijgen over hun IT-infrastructuur. Bovendien kan deze beweging een impuls geven aan de globale opensourcegemeenschap, wat leidt tot snellere technologische vooruitgang en bredere toegang tot hoogwaardige softwareoplossingen.

Het is duidelijk dat Zwitserland met EMBAG niet alleen een stap zet richting betere governance en efficiëntie, maar ook een signaal afgeeft aan de internationale gemeenschap over de voordelen van open source als fundament voor moderne, betrouwbare en veerkrachtige publieke diensten.