Groot-Brittannië en de EU zijn beide bezig met het verzwakken van de markpositie van voornamelijk Amerikaanse en Chinese techbedrijven. Op welke manier dat doel wordt ingevuld, verschilt sterk en kan leiden tot, soms tegenstrijdige, verplichtingen voor bedrijven en consumenten.

De onlangs aangenomen Britse ‘Digital Markets, Competition and Consumers Bill’ (UK Bill) bevat uitgebreide hervormingen van het Britse mededingings- en consumentenrecht, met specifieke regels voor digitale platforms met een ‘strategische marktstatus’ (SMS). Het volgt daarmee de ‘EU Digital Markets Act’ (EU DMA).

Criteria

Zowel de UK Bill als de EU DMA richten zich op bedrijven met grote invloed op digitale markten, maar hun processen verschillen. De EU DMA wijst bedrijven automatisch aan als ‘poortwachters’ op basis van omzet en gebruikersaantallen. De UK Bill geeft de Digital Markets Unit (DMU) de  bevoegdheid om te bepalen of een bedrijf SMS-status heeft, rekening houdend met factoren zoals marktinvloed, strategische betekenis, omzet en de link met de Britse markt. Dit proces kan langer duren, maar het biedt meer duidelijkheid en kan leiden tot minder rechtszaken.

Verplichtingen

Het Britse wetsvoorstel vereist dat de DMU voor elk SMS-bedrijf een op maat gemaakte gedragscode opstelt. De EU DMA daarentegen hanteert een universele lijst van do’s en don’ts voor alle poortwachters, hoewel deze soms specifiek toegepast kunnen worden. Die aanpak kan mogelijk langdurige aanpassingsprocessen en rechtszaken met zich meebrengen.

Vrijstellingen

De UK Bill biedt SMS-bedrijven de mogelijkheid om vrijgesteld te worden van bepaalde verplichtingen als ze kunnen aantonen dat hun gedrag netto voordelen oplevert voor de consument. De EU DMA kent dergelijke vrijstellingen niet. Hoewel dit meer flexibiliteit biedt, kan het ook leiden tot misbruik en extra rechtszaken. Daarom is het belangrijk dat de DMU duidelijke richtlijnen geeft.

Sancties

Zowel de UK Bill als de EU DMA voorzien in boetes tot 10% van de wereldwijde jaaromzet voor overtredingen. Bij herhaling van inbreuk kan de EU DMA boetes verhogen tot 20%. Het Britse wetsvoorstel voegt echter ook diskwalificaties van bestuurders en civielrechtelijke sancties toe voor senior managers.

Rechtsmiddelen

De UK Bill geeft de toezichthouder (DMU) brede bevoegdheden om gericht in te grijpen. De EU DMA biedt ook corrigerende maatregelen, maar is beperkt tot ingrijpen bij herhaaldelijke overtreding en heeft minder flexibiliteit om oplossingen te testen en aan te passen.

Toetsingsnormen

Britse rechtbanken kunnen geen inhoudelijke beoordelingen uitvoeren. In de EU kunnen beslissingen van de Europese Commissie wel grondig worden getoetst door het Europese Hof van Justitie.

Controles

De UK Bill eist uitvoerige rapportage door SMS-bedrijven die in overtreding zijn. De EU DMA vereist daarentegen dat poortwachters de Eu Commissie in kennis stellen van elke transactie, ongeacht de waarde. Dit kan leiden tot meer onderzoeken door de Commissie, zelfs voor kleinere transacties.

Samenvattend ziet het er naar uit dat de Britse wetgever meer flexibiliteit en samenwerking kent, terwijl de EU DMA striktere en uniformere regels hanteert. Beide benaderingen hebben hun eigen voordelen en uitdagingen, wat kan leiden tot verschillende implicaties voor consument en bedrijven.