De Nederlandse chipmachinefabrikant ASML is op last van de Nederlandse overheid gedwongen om te stoppen met de export van geavanceerde DUV-lithografiemachines naar China, nadat Huawei had aangekondigd een geavanceerde chip op basis van ASML-technologie te produceren.

De machines in kwestie, de NXT:2050i en NXT:2100i, zijn cruciaal voor het produceren van chips. Hoewel ASML niet precies heeft aangegeven hoeveel machines werden tegengehouden, wordt benadrukt dat het om een beperkt aantal gaat. De beperking van de export naar China heeft directe gevolgen voor Chinese chipfabrikanten zoals SMIC, die minder toegang krijgen tot essentiële apparatuur voor de productie van geavanceerde processors.

Ondanks dat China de derde grootste afzetmarkt is voor ASML (met 46% van de omzet in het eerste kwartaal van 2023), zullen volgens woordvoerders de financiële gevolgen van de ingetrokken exportvergunning beperkt blijven. ASML heeft namelijk al een lange wachtlijst voor de levering van hun onmisbare chipmachines.

Het besluit van de Nederlandse regering om de export, onder druk van de VS, te verbieden maakt deel uit van het initieatief van de VS om China de toegang tot verschillende ASML-machines te ontzeggen. Dit komt voort uit geopolitieke belangen, waarbij het afremmen van de militaire ontwikkeling van China een rol speelt.

ASML heeft al eerder beperkingen opgelegd gekregen voor export naar China, met eerdere verboden op de export van machines die werken op basis van extreme ultraviolet-technologie (EUV). Recenter, in oktober 2023, werd ook de export van de nieuwste generatie DUV-machines naar China stopgezet,

De reactie van China op deze beperkingen is tweeledig: enerzijds roept het de Nederlandse regering op om onpartijdig te handelen en marktprincipes en de wet te respecteren. Anderzijds werkt China aan de ontwikkeling van een eigen lithografiemachine, hoewel het de uitdaging erkent om iets vergelijkbaars te creëren. ASML’s machine bestaat uit complexe, gespecialiseerde onderdelen die moeilijk na te maken zijn.